ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ
Μέρος Πρώτο
Το διεθνές οικονομικό περιβάλλον κατά το 2015 και η Ελλάδα
Η παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα επιβραδύνθηκε το 2015, όπως επίσης και η άνοδος του διεθνούς εμπορίου. Ο ρυθμός ανόδου του παγκόσμιου προϊόντος παρέμεινε άνισος μεταξύ των μεγαλύτερων οικονομιών. Ενώ στις προηγμένες οικονομίες συνεχίστηκε η επιτάχυνση, στις αναδυόμενες οικονομίες συνεχίστηκε η πολυετής επιβράδυνση του ΑΕΠ.
- Το εμπόριο αύξησε την προστιθέμενη αξία κατά 4,6% το 2014 έναντι μείωσης κατά 2,5% το 2013,
ενώ ο δείκτης όγκου λιανικών πωλήσεων αυξήθηκε το πρώτο οκτάμηνο του 2015 κατά 1,0% έναντι της ίδιας περιόδου πέρυσι.
Η ελληνική αγορά εργασίας το 2015
- Μετά από μια περίοδο συνεχούς συρρίκνωσης (2008-2013) και τη σταθεροποίηση το 2014 η απασχόληση στην Ελλάδα αυξήθηκε το 2015 κατά 2,4%. Ωστόσο παραμένει σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα. Από τη βελτίωση της απασχόλησης επωφελήθηκαν οι γυναίκες, καθώς 7 στις 10 θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν τον τελευταίο χρόνο καλύφθηκαν από αυτές ενώ πολύ ισχυρή ήταν η αύξηση των εργοδοτών, ανεξαρτήτως φύλου.
- Το ποσοστό ανεργίας συρρικνώθηκε σε 24,6% από 26,8% το 2014, ενώ σε απόλυτα μεγέθη οι άνεργοι είναι κατά 100.000 λιγότεροι σε σύγκριση με πέρυσι.
- Η απασχόληση στο εμπόριο αυξήθηκε κατά 5,3% φέτος μετά από συνεχή συρρίκνωση την περίοδο 2009-2014, ενισχυμένη κατά 32.824 θέσεις εργασίας και παραμένει ο σημαντικότερος εργοδότης της χώρας, με μερίδιο 18,1% στη συνολική απασχόληση . Επιπλέον, το εμπόριο εξακολουθεί να συγκεντρώνει την υψηλότερη αναλογία των εργαζόμενων νέων κάτω των 25 ετών σε σύγκριση με το σύνολο της οικονομίας.
- Η αύξηση που διαπιστώθηκε υποστηρίχθηκε κυρίως από την ισχυρή αύξηση των εργοδοτών και των μισθωτών
Μελετώντας τον απολογισμός των επιχειρήσεων για το 2014:
- Hταν έτος ορόσημο για την ελληνική οικονομία, δεδομένου ότι, μετά από μια εξαετία βαθιάς ύφεσης, υπήρξε ανάσχεση της πτωτικής πορείας στην οποία βρισκόταν η ελληνική οικονομία.
- Στις ΑΕ και ΕΠΕ ανακόπηκε η υποχώρηση των πωλήσεων και των μεικτών κερδών στις εταιρείες του εμπορίου. Οι μεν πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 1,3%, τα δε μεικτά κέρδη κατά 1,9%.
- Αναφορικά με τις ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ 6 στις 10 δήλωσαν μείωση των πωλήσεων τους ενώ σχεδόν οι 2 στις 3 δήλωσαν μείωση των κερδών τους για το 2014.
Χαρτογραφώντας τις εκτιμήσεις τους για το 2015:
- Εικόνα επιδείνωσης έχει επικρατήσει και στις δύο ομάδες επιχειρήσεων για το 2015.
- Στις ΑΕ και ΕΠΕ η επιδείνωση ήταν απότομη, με την πλειοψηφία (52,7%) να εκτιμά ότι οι πωλήσεις θα μειωθούν. Ακόμη εντονότερη είναι η αίσθηση της επιδείνωσης των πωλήσεων στις μικρότερες επιχειρήσεις καθώς σχεδόν οι 7 στις 10 ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ εκτιμούν νέα επιδείνωση των πωλήσεών τους το τρέχον έτος.
Αναλύοντας τις προβλέψεις για το 2016:
- Κοινή συνισταμένη των προβλέψεων των εμπορικών επιχειρήσεων για το 2016 είναι η απαισιοδοξία και η αβεβαιότητα αφού για πρώτη φορά μία σημαντική μερίδα των επιχειρήσεων αδυνατούν να κάνουν πρόβλεψη για βασικά μεγέθη της επιχείρησης τους.
Η επιβίωση στην οικονομική κρίση
- Οι 3 στις 10 ΑΕ και ΕΠΕ και σχεδόν 1 στις 2 ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ θεωρούν αρκετά ή πολύ πιθανό να μην μπορούν να ανταποκριθούν στις τρέχουσες υποχρεώσεις τους το 2015.
- Το 16,5% των ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ και σχεδόν το 6% των ΑΕ και ΕΠΕ θεωρούν αρκετά ή πολύ πιθανή την παύση εργασιών τους (λουκέτο) μέσα στο 2015.
Αναφορικά με την γεωγραφική προέλευση των εμπορευμάτων
- Στις ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ διαπιστώνεται ελαφρά ενίσχυση της τάσης για στροφή προς τα εγχώρια αγορά. Στην περσινή έρευνα το 44,3% των επιχειρήσεων δήλωνε ως βασική περιοχή παραγωγής των εμπορευμάτων τους την Ελλάδα, ενώ στη φετινή έρευνα το αντίστοιχο ποσοστό διευρύνθηκε σε 46,4%.
- Επιπλέον, οι ίδιες επιχειρήσεις θεωρούν ότι το 2015 αποδυναμώθηκε περαιτέρω η στροφή των ανταγωνιστών τους σε εμπορεύματα από την Ασία.
Σε μία πρωτότυπη έρευνα που διενέργησε το ΙΝΕΜΥ για Κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά των εμπόρων στην κρίση (το ειδικό θέμα της Έκθεσης),
- Φαίνεται η κρίση ενίσχυσε τάσεις συνέργειας και αλληλεγγύης σε σημαντικά ποσοστά.
- Ως πιο σημαντική αξία αναδεικνύεται αυτή της «οικογένειας τόσο για τις μεγάλες όσο και για τις μικρότερες επιχειρήσεις