Μέρος Πρώτο

Το διεθνές οικονομικό περιβάλλον κατά το 2015 και η Ελλάδα

 Η παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα επιβραδύνθηκε το 2015, όπως επίσης και η άνοδος του διεθνούς εμπορίου. Ο ρυθμός ανόδου του παγκόσμιου προϊόντος παρέμεινε άνισος μεταξύ των μεγαλύτερων οικονομιών. Ενώ στις προηγμένες οικονομίες συνεχίστηκε η επιτάχυνση, στις αναδυόμενες οικονομίες συνεχίστηκε η πολυετής επιβράδυνση του ΑΕΠ.

 

• Το εμπόριο αύξησε την προστιθέμενη αξία κατά 4,6% το 2014 έναντι μείωσης κατά 2,5% το 2013,

ενώ ο δείκτης όγκου λιανικών πωλήσεων αυξήθηκε το πρώτο οκτάμηνο του 2015 κατά 1,0% έναντι της ίδιας περιόδου πέρυσι.

 

Η ελληνική αγορά εργασίας το 2015

 

• Μετά από μια περίοδο συνεχούς συρρίκνωσης (2008-2013) και τη σταθεροποίηση το 2014 η απασχόληση στην Ελλάδα αυξήθηκε το 2015 κατά 2,4%. Ωστόσο παραμένει σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα. Από τη βελτίωση της απασχόλησης επωφελήθηκαν οι γυναίκες, καθώς 7 στις 10 θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν τον τελευταίο χρόνο καλύφθηκαν από αυτές ενώ πολύ ισχυρή ήταν η αύξηση των εργοδοτών, ανεξαρτήτως φύλου.
• Το ποσοστό ανεργίας συρρικνώθηκε σε 24,6% από 26,8% το 2014, ενώ σε απόλυτα μεγέθη οι άνεργοι είναι κατά 100.000 λιγότεροι σε σύγκριση με πέρυσι.
• Η απασχόληση στο εμπόριο αυξήθηκε κατά 5,3% φέτος μετά από συνεχή συρρίκνωση την περίοδο 2009-2014, ενισχυμένη κατά 32.824 θέσεις εργασίας και παραμένει ο σημαντικότερος εργοδότης της χώρας, με μερίδιο 18,1% στη συνολική απασχόληση . Επιπλέον, το εμπόριο εξακολουθεί να συγκεντρώνει την υψηλότερη αναλογία των εργαζόμενων νέων κάτω των 25 ετών σε σύγκριση με το σύνολο της οικονομίας.
• Η αύξηση που διαπιστώθηκε υποστηρίχθηκε κυρίως από την ισχυρή αύξηση των εργοδοτών και των μισθωτών

 

Μελετώντας τον απολογισμός των επιχειρήσεων  για το 2014:

• Hταν έτος ορόσημο για την ελληνική οικονομία, δεδομένου ότι, μετά από μια εξαετία βαθιάς ύφεσης, υπήρξε ανάσχεση της πτωτικής πορείας στην οποία βρισκόταν η ελληνική οικονομία.
• Στις ΑΕ και ΕΠΕ ανακόπηκε η υποχώρηση των πωλήσεων και των μεικτών κερδών στις εταιρείες του εμπορίου. Οι μεν πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 1,3%, τα δε μεικτά κέρδη κατά 1,9%.
• Αναφορικά με τις ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ  6 στις 10 δήλωσαν μείωση των πωλήσεων τους ενώ σχεδόν οι 2 στις 3  δήλωσαν μείωση των κερδών τους για το 2014.

 

Χαρτογραφώντας τις εκτιμήσεις τους για το 2015:

 

• Εικόνα επιδείνωσης έχει επικρατήσει και στις δύο ομάδες επιχειρήσεων για το 2015.
• Στις ΑΕ και ΕΠΕ η επιδείνωση ήταν απότομη, με την πλειοψηφία (52,7%) να εκτιμά ότι οι πωλήσεις θα μειωθούν. Ακόμη εντονότερη είναι η αίσθηση της επιδείνωσης των πωλήσεων στις μικρότερες επιχειρήσεις καθώς σχεδόν οι 7 στις 10 ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ εκτιμούν νέα επιδείνωση των πωλήσεών τους το τρέχον έτος.

 

Αναλύοντας τις  προβλέψεις για το 2016:

 

• Κοινή συνισταμένη των προβλέψεων των εμπορικών επιχειρήσεων για το 2016 είναι η απαισιοδοξία και η αβεβαιότητα αφού για πρώτη φορά μία σημαντική μερίδα των επιχειρήσεων αδυνατούν να κάνουν πρόβλεψη για βασικά μεγέθη της επιχείρησης τους.

 

 

Η επιβίωση στην οικονομική κρίση

 

• Οι 3 στις 10 ΑΕ και ΕΠΕ και σχεδόν 1 στις 2 ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ θεωρούν αρκετά ή πολύ πιθανό να μην μπορούν να ανταποκριθούν στις τρέχουσες υποχρεώσεις τους το 2015.
• Το 16,5% των ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ και σχεδόν το 6% των ΑΕ και ΕΠΕ θεωρούν αρκετά ή πολύ πιθανή την παύση εργασιών τους (λουκέτο) μέσα στο 2015.

 

Αναφορικά με την  γεωγραφική προέλευση των εμπορευμάτων

 

• Στις ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ διαπιστώνεται ελαφρά ενίσχυση της τάσης για στροφή προς τα εγχώρια αγορά. Στην περσινή έρευνα το 44,3% των επιχειρήσεων δήλωνε ως βασική περιοχή παραγωγής των εμπορευμάτων τους την Ελλάδα, ενώ στη φετινή έρευνα το αντίστοιχο ποσοστό διευρύνθηκε σε 46,4%.
• Επιπλέον, οι ίδιες επιχειρήσεις θεωρούν ότι το 2015 αποδυναμώθηκε περαιτέρω η στροφή των ανταγωνιστών τους σε εμπορεύματα από την Ασία.

 

Σε μία πρωτότυπη έρευνα που διενέργησε το ΙΝΕΜΥ για Κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά των εμπόρων στην κρίση (το ειδικό θέμα της Έκθεσης),

 

 

• Φαίνεται η κρίση ενίσχυσε τάσεις συνέργειας και αλληλεγγύης σε σημαντικά ποσοστά.
• Ως πιο σημαντική αξία αναδεικνύεται αυτή της «οικογένειας τόσο για τις μεγάλες όσο και για τις μικρότερες επιχειρήσεις